Nông nghiệp thuận tự nhiên là hướng nông nghiệp bền vững – Nguồn: internet

Masanobu Fukuoka và khái niệm nông nghiệp thuận tự nhiên

Nông nghiệp thuận tự nhiên là một thuật ngữ được đưa ra bởi ông Masanobu Fukuoka, một người nông dân Nhật và cũng là một nhà nghiên cứu về nông nghiệp nổi tiếng.

Nông nghiệp thuận tự nhiên theo ông Fukuoka là một nền nông nghiệp sinh thái, nó gợi ý về việc hạn chế cải tạo và can thiệp vào quá trình sinh trưởng và phát triển tự nhiên của thực vật. Chính vì thế nhiều người thường gọi vui đây là phương pháp thiền trong nông nghiệp

Trên thực tế, muôn loài dựa vào sự liên kết với nhau để sinh trưởng và phát triển, chúng nuôi dưỡng những cũng đồng thời khắc chế lẫn nhau và loại bỏ những thứ cần loại bỏ để duy trì sự sống trong tự nhiên. Trong những khu rừng trong tự nhiên cây cối và các loài vật vẫn phát triển mà không cần ai chăm sóc, cũng không cần đến các loại thuốc men hóa chất, trong khi quá trình trồng trọt chăn nuôi của con người lại đòi hỏi những điều đó.

Năm nguyên tắc cơ bản trong nông nghiệp thuận tự nhiên đi ngược lại sự phát triển

 1. Làm nông nghiệp thuận tự nhiên là KHÔNG CÀY XỚI ĐẤT.

Trong suốt quá trình phát triển của nền nông nghiệp trên thế giới, người nông dân luôn cho rằng đây là việc làm cần thiết trong canh tác. Tuy nhiên theo ông Fukuoka, không cày xới đất là điểu căn bản nhất trong nông nghiệp thuận tự nhiên. Đất sẽ được xới trộn một cách tự nhiên khi rễ cây phát triển xuyên qua cùng với sự hoạt động của các loại sinh vật sống trong đất.

Mặt khác, khi đất bị cày xới, một số loài cỏ dại có thể mọc lấn át cả các loại cây rau màu. Trong những trường hợp như vậy, cách xử lí tốt nhất là dừng những phương pháp canh tác trái tự nhiên. Thay vào đó thực hiện các biện pháp nhẹ nhàng hơn để cải tạo đất như trải rơm, trồng cỏ ba lá… môi trường nhờ đó sẽ được sẽ duy trì trạng thái cân bằng tự nhiên.

Nông nghiệp thuận tự nhiên là không can thiệp vào sự phát triển của thiên nhiên, bao gồm cả việc cày xới đất – nguồn: internet

2. Làm nông nghiệp thuận tự nhiên là KHÔNG DÙNG PHÂN HÓA HỌC HOẶC PHÂN Ủ.

Nguyên nhân là khi con người gây tác động đến thiên nhiên thì rất khó để bù đắp lại những gì đã làm. Việc sử dụng các loại phân bón trên sẽ bòn rút các chất dinh dưỡng vốn có trong đất, khiến cho đất trở nên cằn cỗi hơn. Nếu để đất tự duy trì trong môi trường tự nhiên sẽ khiến đất giữ được sự màu mỡ theo thời gian, đồng thời cũng đảm bảo được trật tự chu kì của đời sống sinh vật.

Khi thực hiện phương pháp nông nghiệp thuận tự nhiên mà mình khởi xướng, Fukuaka thường nhận được câu hỏi “Nếu cứ để mặc đồn ruộng tự phát triển thì độ màu mỡ của đất sẽ tăng hay là suy kiệt?” Tuy nhiên họ đã quên mất họ đang nói về các cánh đồng đã được cày xới. Nếu để các cánh đồng phát triển theo nông nghiệp thuận tự nhiên thì độ màu mỡ của nó sẽ tự tăng. Các chất hữu cơ của thực vật và động vật còn sót lại sẽ được tích tụ và phân hủy trên bề mặt nhờ vi khuẩn và nấm.

Tiếp theo đó, nhờ sự vận động của nước mưa, các chất dinh dưỡng sẽ được thẩm thấu vào lòng đất và trở thành thức ăn cho các vi sinh vật, giun đất và các loài sinh vật nhỏ khác. Khi rễ cây phát triển dài ra và sâu hơn thì chúng sẽ hút các dưỡng chất này lên trên bề mặt đất trở lại.

Với nông nghiệp thuận tự nhiên, bạn sẽ sử dụng các loại phân xanh để tăng độ màu mỡ cho ruộng đồng – Nguồn: internet

Trong nông nghiệp thuận tự nhiên, phân xanh được khuyến khích sử dụng nhiều hơn các loại phân bón trên. Trong đa số các trường hợp, chỉ cần phủ một lớp cố định làm phân xanh và rải rơm với trấu trên mặt đất là đủ.

Nên dùng thêm phân chuồng để hỗ trợ phân hủy rơm, ông Fukuoka lấy dễ dàng từ các con vịt thả đồng. Nếu bạn bắt đâu thả vịt con từ khi lên mạ non thì chúng sẽ lớn lên cùng thời gian với lúa. Chỉ cần khoảng 10 con vịt là đủ cung cấp tất cả lượng phân chuồn cho một nghìn mét vuông ruộng, bên cạnh đó phân xanh của chúng cũng góp phần kiểm soát cỏ dại nữa.

Tuy nhiên cũng cần lưu ý không bỏ quá nhiều phân trên cùng một mảnh ruộng, điều này có thể gây bệnh đạo ôn cho cây lúa.

3. Làm nông nghiệp thuận tự nhiên là KHÔNG DÙNG THUỐC DIỆT CỎ.

Tuy sự phát triển nhanh chóng của cỏ dại có thể ảnh hưởng tới hiệu quả canh tác nhưng cỏ cũng có vai trò trong việc tạo lập sự màu mỡ cho đất và thiết lâp sự cân bằng của quần thể sinh vật. Khi áp dụng nông nghiệp thuận tự nhiên, cỏ dại cần được kiểm soát chứ không phải bị loại bỏ.

Thực tế tại cánh đồng của Fukuoka, ông dùng một lớp phủ bằng rơm, một lớp cỏ ba lá hoa trắng mọc xen với cây lương thực và xả nước tạm thời vào ruộng là đã đủ điều kiện kiểm soát sự phát triển của cỏ.

Sử dụng thuốc diệt cỏ sẽ ảnh hưởng đển sự cân bằng tự nhiên – Nguồn: internet

Như đã nói ở trên, việc cày xới đất cũng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của cỏ dại. Nếu việc giao hạt được thực hiện trong khi cây vụ trước đang chín dần thì những hạt giống này sẽ nảy mầm trước cỏ dại.

Trong mùa đông, cỏ chỉ mọc sau khi đã thu hoạch lúa và khi đó các cây ngũ cốc vụ đông cũng đã đủ lớn. Trong mùa hè, cỏ mọc ngay sau khi thu hoạch các loại ngũ cốc đại mạch, hắc mạch nên lúc đó cây lúa đã sinh trưởng mạnh mẽ rồi.

Vậy nên việc tính toán thời gian gieo hạt khiến cho cây trồng có được lợi thế hơn so với cỏ dại là rất quan trọng trong nông nghiệp thuận tự nhiên, tức là cần gieo hạt sao cho không có khoảng trống giữa các mùa vụ kế tiếp nhau.

Sau khi thu hoạch xong, cỏ dại sẽ ngừng phát triển nếu cả cánh đồng được bao phủ bằng rơm. Bên cạnh đó, cỏ ba lá hoa trắng khi được gieo trồng cũng cây ngũ cốc cũng sẽ giúp tăng độ bao phủ trên mặt đất, giữ cỏ dại trong tầm kiểm soát.

4. Làm nông nghiệp thuận tự nhiên là KHÔNG PHỤ THUỘC VÀO HÓA CHẤT.

Cùng với sự phát triển của nền nông nghiệp truyền thống, việc cày xới đất và bón phân thường xuyên làm cho cây trồng trở nên yếu ớt hơn, khiến bệnh tật và sự mất cân bằng trong nền sinh thái nông nghiệp biến thành trở ngại lớn. Thiên nhiên phát triển một cách tự nhiên chính là sự cân bằng hoàn hảo nhất. Côn trùng, thực vật gây hại và các loại bênh trên cây luôn tồn tại dù có hay không sự can thiệp của con người.

Không cắt tỉa cũng là một trong những nguyên tắc của nông nghiệp thuận tự nhiên – Nguồn: internet

Việc sử dụng hóa chất để ngăn ngừa và đối phó với các loại sâu bệnh hiển nhiên là sẽ có hiệu quả trong ngắn hạn nhưng vẫn có thể dẫn tới những vấn đề lớn hơn trong tương lai như khiến cây trồng mất khả năng đề kháng, sản sinh ra các loại vi khuẩn khác, làm cạn kiệt nguồn dinh dưỡng của đất…

Dựa trên nền tảng nông nghiệp thuận tự nhiên của ông Fukuoka và nhiều phương pháp nông nghiệp tiến tiến hiện nay trên thế giới, việc sử dụng hóa chất trong trồng trọt là không cần thiết thậm chí là có thể gây hại trong tương lai.

5. Làm nông nghiệp thuận tự nhiên là không cắt tỉa:

Nếu ngay từ đầu chúng ta gieo trồng đúng cách thì tự thân chúng sẽ mọc sao cho cân đối với ánh sáng và không va chạm lẫn nhau mà không cần cắt tỉa.

Trên đây là 5 nguyên tắc cơ bản của nông nghiệp thuận tự nhiên. Ngoài ra nếu bạn quan tâm đến nông nghiệp bền vững thì nông nghiệp hữu cơ cũng là một loại sản xuất, canh tác đang là mối quan tâm của người tiêu dùng và sản xuất hiện nay.

Mong rằng qua bài viết trên đây các bạn đã phần nào hiểu rõ hơn về nông nghiệp thuận tự nhiên, một khái niệm còn khá mới mẻ với đa số chúng ta nhưng được mong đợi sẽ trở thành một cuộc cách mạng trong nông nghiệp.

(Nguồn: blog.happytrade.org)